Bestuurders praten over ereschuld-miljarden
Bestuurders praten over ereschuld-miljarden, eerst nog zonder inwoners
De bijeenkomst over Nij Begun in De Graanrepubliek© Martin Drent/RTV Noord
De komende jaren krijgt onze provincie jaarlijks 250 miljoen euro van het Rijk. Het wordt gezien als compensatie voor de jarenlange gaswinning in Groningen. De vraag is: waar moet dit geld naartoe? Honderden bestuurders, ambtenaren en volksvertegenwoordigers spraken daar maandag over in Bad Nieuweschans.
Het was de eerste keer dat zo’n groot gezelschap over de ereschuld-miljarden sprak. Dat was eerst nog zonder inwoners.
Waar komen die miljarden vandaan?
In februari vorig jaar presenteerde de parlementaire enquêtecommissie aardgaswinning haar rapport. De conclusies waren glashard: Groningen was jarenlang een wingewest en de gevolgen daarvan voor inwoners waren rampzalig. Nederland heeft een ereschuld richting Groningers. Als reactie daarop kwam het kabinet in april met vijftig maatregelen om de situatie te verbeteren, onder de noemer ‘Nij begun’. Daarin staat onder andere dat er de komende dertig jaar elk jaar 250 miljoen euro naar Groningen en de kop van Drenthe gaat, in totaal 7,5 miljard euro. Daarmee wil Den Haag de ereschuld inlossen.
In februari vorig jaar presenteerde de parlementaire enquêtecommissie aardgaswinning haar rapport. De conclusies waren glashard: Groningen was jarenlang een wingewest en de gevolgen daarvan voor inwoners waren rampzalig. Nederland heeft een ereschuld richting Groningers. Als reactie daarop kwam het kabinet in april met vijftig maatregelen om de situatie te verbeteren, onder de noemer ‘Nij begun’. Daarin staat onder andere dat er de komende dertig jaar elk jaar 250 miljoen euro naar Groningen en de kop van Drenthe gaat, in totaal 7,5 miljard euro. Daarmee wil Den Haag de ereschuld inlossen.
Geld naar duurzaamheid, leefbaarheid en economie
De bijeenkomst in De Graanrepubliek had veel weg van een brainstorm. Na een gezamenlijke opening verspreidden de burgemeesters, wethouders en ambtenaren zich over het gebouw. Daar gingen ze in kleinere groepen ervaringen uitwisselen en ideeën spuien.
In grote lijnen is al wel bekend waar het geld naartoe moet. Zo gaat er ieder jaar vijftig miljoen naar de verduurzaming van huizen, zodat inwoners minder geld kwijt zijn aan energie. Daarnaast gaat er jaarlijks honderd miljoen euro naar de zogeheten sociale agenda om de leefbaarheid te vergroten. Daar maakt kwartiermaker en oud-PvdA-Kamerlid Henk Nijboer plannen voor.
Ten slotte gaat er jaarlijks honderd miljoen euro naar de economische agenda, bedoeld om de werkgelegenheid en landbouw te stimuleren. Daar is nog geen kwartiermaker voor gevonden. Die zal de komende maanden aangesteld worden.
Demissionair staatssecretaris Hans Vijlbrief van Mijnbouw© Ministerie van Economische Zaken en Klimaat
Naar wat voor projecten het geld precies moet gaan, is nog niet bekend. ‘Ik zie dit als een stap die nu gezet moet worden om daadwerkelijk dingen van de grond te krijgen’, zei demissionair staatssecretaris Hans Vijlbrief van Mijnbouw bij de aftrap van de bijeenkomst, georganiseerd door het ministerie van Economische Zaken. ‘Daarom is het belangrijk om bestuurders, ambtenaren en mensen als Nijboer bij elkaar te zetten.’
Vijlbrief deed daarbij een dringende oproep op om een einde te maken aan het cynisme. ‘Vandaag is geen dag voor cynici. Ik ben optimistisch en ook realistisch over jullie toekomst.’ De miljarden moeten ervoor zorgen dat de economische en sociale achterstand ten opzichte van de rest van Nederland wordt ingelopen.
De staatssecretaris wil wettelijk vastleggen dat het geld ook daadwerkelijk dertig jaar lang naar onze provincie komt. Deze nieuwe Groningenwet moet nog aangenomen worden door de Tweede Kamer.
Waarom geen inwoners hierbij?
Inwoners waren niet uitgenodigd voor de bijeenkomst in Bad Nieuweschans. Gasgedeputeerde Susan Top laat weten dat hier bewust voor is gekozen: ‘Dit is echt een beginnetje. Het is bedoeld om iedereen op hetzelfde informatieniveau te krijgen. Daarna gaan we ons opsplitsen in dorpen, buurten en wijken. Dat wordt best een puzzel, maar die willen we zo goed mogelijk in elkaar leggen.’
Naar verwachting zijn er dit voorjaar bijeenkomsten waar inwoners voor uitgenodigd worden.
Hoelang het gaat duren voordat de plannen klaar zijn, is onbekend. Kwartiermaker Nijboer is in principe voor één jaar aangesteld. Top: ‘We gaan iets doen voor dertig jaar, daar mag je best even over nadenken.’ Voor schadeherstel en versterking geldt dat niet, daarin zijn de afgelopen periode veranderingen doorgevoerd.
Recente reacties